Tezhip Sanatı Nedir?
Kelime anlamı olarak altın ile süsleme sözcüklerinin bir araya gelmesiyle karşımıza çıkan tezhip; Farsçadan dilimizi kazandırılmış olan bir terimdir. Özellikle Kuranı Kerimin süslemesinde etkili bir şekilde kullanılan tezhip; ferman gibi belgelerde de bulunur. Yine farklı levha ve evrakların etrafına işlenen tezhipler son derece estetik bir değere sahip olan eserlerdir. Farklı renklerde de yapılabilen tezhip sanatı Osmanlı döneminde özellikle Kanuni döneminde parlak bir dönem yaşamıştır. Türk tezhip sanatı söz konusu olduğunda en favori renk seçeneği olarak karşımıza lacivert renk tonları çıkmaktadır. Günümüz koşullarında tezhip sanatına olan ilginin son zamanlarda yeniden artış gösterdiğini ifade etmek mümkün olmaktadır.
Tezhip Sanatı Nasıl Yapılır?
Tezhip eserleri söz konusu olduğunda karşımıza son derece estetik bir görünüme sahip olan eserler çıkmaktadır. Özellikle tezhiplerin görsel değerin yanı sıra manevi bir değere de sahip olduklarını söyleyebiliriz. Bu durum tezhip sanatının yapımına olan ilgiyi de arttırmaktadır. Tezhip sanatı yapılırken boya ile birlikte altın kullanılır. Altın maddesinin dövülmek suretiyle incecik özel bir tabaka haline getirilmesi sağlanır. Bu tarz tabakalara varak ismi de verilir.
Altın varak daha sonra suyun içerisinde iyice ezildikten sonra jelatin malzemeyle karıştırılır. Bu sayede söz konusu karışımın belirli bir kıvam seviyesine gelmesi de sağlanır. Tezhip tabloları için de kullanılan boyaların genellikle toprak boyalar oldukları da bilinir. Günümüz itibariyle toprak boyaların yerini sentetik kökenli boyalar almış durumdadır. Tezhip sanatını icra eden kimselere müzehhip denir. Müzehhipler, el becerisi oldukça fazla olan ustalardır.
Tezhip Sanatında Hangi Malzemeler Kullanılır?
Elbette ki tezhip sanatından kullanılan birtakım malzemeler vardır. Bu malzemeler arasında ilk sırayı her zaman aştın alır. Yine çeşitli boya materyalleri, kurşun kalem, buğday nişastası, guvaj boyalar, şap, Arap zamkı, çini mürekkebi, maket bıçağı ile mukavva da tezhip sanatında ihtiyaç duyulan malzemeler arasında yer alır. Tezhip koleksiyonları düşünüldüğünde tezhip sanatında kullanılan malzemelerin e kaliteli olmasının gerekliliği gerçeği karşımıza çıkmaktadır. Zira tezhip koleksiyoncusu her zaman kaliteli malzemelerden yapılmış olan tezhip eserlerini tercih ederler.
